Bazen yalnız kalmayı seçerler, ama aynı zamanda sevgi dolu, oyunbaz ve sosyal olabilirler.
Tıpkı insanlar gibi, kediler de ruhsal ve fiziksel değişimler yaşar. Bu değişimlerin bazıları doğal olsa da bazıları davranış bozukluğu olarak ortaya çıkabilir.
1-Agresyon (Saldırganlık)
Kedilerde agresyon, yani saldırganlık, çoğu zaman dışa vurulan stresin, korkunun veya kontrol etme isteğinin bir sonucudur. Bu davranış, kedinin çevresiyle olan uyumunu bozabileceği gibi, sahibinin güvenliği ve evdeki huzur için de sorun yaratabilir. Ani tırmalama, ısırma ya da diğer kedilere saldırma gibi tepkiler, kedinin kendini savunma veya alanını koruma çabasının işareti olabilir.
Olası Nedenler:
- Üstünlük kurma isteği
- Av içgüdüsü
- Acı veya yaralanma
- Aşırı enerji (hiperaktivite)
- Bilinmeyen sebepler
Belirtiler:
- Diğer kedilere saldırma
- Tüy kabartma
- İdrarla bölge işaretleme
- Eşyaları sahiplenip tırmalama
- Korkup saklanma veya donakalma
2-Depresyon
Evet, kediler de depresyona girebilir. Çevresel değişiklikler, sevdiği kişiden ayrılma, ilgi eksikliği ya da sağlık sorunları kedilerde bu ruh halini tetikleyebilir. Depresyon yaşayan kediler genellikle daha içine kapanır, oyunlara ve etkileşime karşı isteksiz hale gelir. Bu durum hem onların genel sağlığını hem de sahipleriyle olan bağını olumsuz etkiler. Erken fark edilen belirtiler sayesinde kedinize daha kısa sürede destek olabilir ve yeniden eski neşesine kavuşmasına yardımcı olabilirsiniz.
Olası Nedenler:
- Çevresel değişiklikler (taşınma, yeni evcil hayvan, evdeki düzenin bozulması)
- Sevdiği kişiden ayrılma veya yalnız kalma
- İlgi ve oyun eksikliği
- Kronik sağlık sorunları
- Yaşlanma süreci veya hormonal değişiklikler
Belirtiler:
- İştah azalması
- Aşırı tüy dökme
- Oyun ve etkileşime karşı isteksizlik
- Kalabalıktan uzaklaşma, saklanma eğilimi
- Kolayca korkma veya irkilme
3-Maternal Bozukluk
Anne kedinin yavrusunu reddetmesi, onu beslememesi veya yuva yapmaması “maternal bozukluk” olarak adlandırılır. Bu durum, hem anne kedinin sağlığı hem de yavruların hayatta kalması açısından ciddi riskler oluşturur. Erken fark edilip doğru şekilde müdahale edilmezse yavruların gelişimi olumsuz etkilenebilir.
Olası Nedenler:
- Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar
- Annenin stresli veya güvensiz ortamda bulunması
- Hormonal dengesizlikler
- Annenin sağlık sorunları (enfeksiyon, ağrı vb.)
- Deneyimsizlik veya ilk doğum
Belirtiler:
- Yavruları emzirmeyi reddetme
- Yuvayı terk etme veya yavrularla ilgilenmeme
- Yavrulara karşı saldırgan davranışlar
- Sürekli huzursuzluk veya saklanma
- Yavruyu taşımama veya korumama
4-Pika Sendromu
Kedilerde pika sendromu, besin değeri olmayan maddeleri yeme davranışı olarak tanımlanır. Plastik, kumaş, ip, kağıt gibi nesneleri çiğneme veya yutma eğilimi gösteren kedilerde bu durum sıkça görülür. Pika sendromu genellikle stres, can sıkıntısı, yetersiz beslenme ya da dikkat çekme isteğinden kaynaklanabilir. Uzun vadede sindirim sistemi tıkanıklıklarına yol açabileceği için dikkatle takip edilmesi gerekir. Erken fark edildiğinde çevresel düzenlemeler, oyun ve ilginin artırılması, doğru beslenme ile bu davranış kontrol altına alınabilir.
Olası Nedenler:
- Sindirim sistemi sorunları
- Karaciğer hastalıkları
- Vitamin ve mineral eksiklikleri
- Annenin sağlık sorunları (enfeksiyon, ağrı vb.)
- Davranışsal problemler (stres, kaygı, dikkat çekme isteği)
Belirtiler:
- Plastik, kumaş, ip, kağıt gibi nesneleri çiğneme veya yutma
- Normal mama dışında yabancı maddelere ilgi gösterme
- Eşyalarda sürekli kemirme veya ısırma izleri
- Yutulan cisimlere bağlı kusma veya sindirim sorunları
- Sürekli huzursuzluk ve çevreyi karıştırma eğilimi
5-Kızgınlığa Bağlı Davranış Problemleri
Kedilerde kızgınlık dönemi, hormonal değişimlere bağlı olarak çeşitli davranış problemlerine yol açabilir. Bu süreçte kediler normalden daha fazla miyavlayabilir, huzursuz davranabilir, eşyaları işaretleyebilir ya da sahibine karşı aşırı ilgi gösterebilir. Bu durum kedinin doğal bir süreci olsa da, hem onun hem de sahibinin yaşamını zorlaştırabilir.
Olası Nedenler:
- Hormonal değişiklikler
- Çiftleşme içgüdüsü
- Yeterli fiziksel ve zihinsel uyarım eksikliği
- Stres veya huzursuzluk
Belirtiler:
- Normalden fazla ve yüksek sesle miyavlama
- Sürekli kapı veya pencere önünde bekleme
Sürtünme ve yuvarlanma davranışlarında artış
Eşyaları veya belirli bölgeleri idrarla işaretleme
- Sahibine karşı aşırı ilgi gösterme veya huzursuzluk
6-Stres
Kedilerde stres, çevresel değişiklikler, yalnızlık, ilgi eksikliği veya sağlık sorunları gibi birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Stresli bir kedi genellikle huzursuz, içine kapanık veya normalden farklı davranışlar sergileyebilir. Uzun süreli stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak hem ruhsal hem de fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir. Bu nedenle kedinizin davranışlarındaki değişimleri erken fark etmek ve onu rahatlatacak önlemler almak oldukça önemlidir.
Olası Nedenler:
- Sahibinden ayrılmak
- Ev değişikliği
- Yabancı insanların ilgisi
- Küçük çocukların aşırı sevgisi
- Tuvalete erişimin kısıtlanması
Belirtiler:
- Uyku bozukluğu
- İştahsızlık
- Agresif veya çekingen davranışlar
Kediniz İçin Ne Yapabilirsiniz?
Davranışlarında ani bir değişim fark ettiğinizde hemen gözlem yapın. Sorun devam ediyorsa mutlaka veteriner hekime başvurun. Erken teşhis hem kedinizin sağlığı hem de sizin mutluluğunuz için çok önemlidir. Unutmayın: Kediniz sadece miyavlamıyor, davranışlarıyla da size mesaj gönderiyor. Onu anlamak, mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlamak sizin elinizde.
